ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΠ. ΣΤΑΪΚΟΣ* - Ο τρίτος τόμος της "Πνευματικής Πορείας" αποτυπώνει ποικίλες εκφράσεις του Γένους στη Δύση και την Ανατολή, όπως η ίδρυση στη Βενετία της σχολής του Θωμά Φλαγγίνη με τους δασκάλους και το επίπεδο διδασκαλίας. Παράλληλα με τη Φλαγγίνειο, θα αναδειχθούν και άλλοι πνευματικοί κύκλοι, όπως η Ακαδημία των Αβλαβών. Ως προς την εκπαίδευση, συνεχίζεται το χρονικό της Πατριαρχικής Σχολής από την περίοδο που αναλαμβάνει τη σχολαρχία ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και γίνεται λόγος για τους συνεχιστές του.
Μεγάλο τμήμα του βιβλίου καταλαμβάνει η πνευματική και καλλιτεχνική έκφραση και ιδιαίτερα η ελληνική τυπογραφία στις παρίστριες ηγεμονίες της Μολδαβίας και της Βλαχίας κυρίως από την εποχή που Έλληνες αναλαμβάνουν το αξίωμα του οσποδάρου. Σε αντίθεση με όλες τις άλλες περιοχές υπό οθωμανική κυριαρχία, στη Βλαχία και τη Μολδαβία ασκείται η τυπογραφία από τις αρχές του 16ου αιώνα και η ελληνική από το 1642.
Επίσης στο βιβλίο παρουσιάζεται το δίκαιο που επικρατούσε κατά την Τουρκοκρατία, πολιτικό και εκκλησιαστικό, και επισημαίνεται η σχέση του με το βυζαντινό μέσω της αναφοράς στις σχετικές εκδόσεις, όπως είναι η Εξάβιβλος του Κωνσταντίνου Αρμενόπουλου.
.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΜΟΥ
Προς τους αναγνώστες εν είδει εισαγωγής
Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι
Πολεμικές επιχειρήσεις Βενετών και Αυστριακών στη Μεσόγειο και στα Βαλκάνια
Οι Συνθήκες του Κάρλοβιτς και του Πασάροβιτς. Οικονομικά ανοίγματα των Ελλήνων
Η Φλαγγίνειος Σχολή και η Σχολή της Ελληνικής Αδελφότητας
Οργάνωση και λειτουργία
Ακαδημαϊκοί κύκλοι στη Βενετία
Δάσκαλοι και τα έργα τους
Οι Ηγεμονίες της Βλαχίας και της Μολδαβίας
Το Πολιτικό Καθεστώς, οι Φαναριώτες, τα Τυπογραφεία και ο Χαρακτήρας του Έντυπου Βιβλίου
Σχολές και Ακαδημίες
Η Πατριαρχική Σχολή και οι Ακαδημίες του Βουκουρεστίου και του Ιασίου
Το Πολιτικό και Εκκλησιαστικό Δίκαιο κατά την Τουρκοκρατία
Δογματικές αντιθέσεις
Προσκυνητάρια
Προσκυνήματα στους Αγίους Τόπους, στο Άγιο Όρος, στη μονή του Σινά και στη μονή του Κύκκου
Εκκλησιαστική Ιστορία
Στην Ανατολή και στη Δύση
Οι Πρώτοι Περιηγητές
Προς μια επιστημονική αποτύπωση των αρχαίων μνημείων
Βραχυγραφίες
Βιβλιογραφία
Ευρετήρια
* Ο Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος είναι αρχιτέκτονας και ιστορικός του βιβλίου. Γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1943 και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών, στο τμήμα εφαρμοσμένων Τεχνών, Διακοσμητική - Σκηνογραφία. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι, στην École Nationale Superieur des arts Decoratif, και εργάστηκε ως αρχιτέκτων εσωτερικών χώρων από τη δεκαετία του 1960. Από τα πιο σημαντικά έργα που του ανατέθηκαν ήταν ο σχεδιασμός και η επίβλεψη των εργασιών σε δύο βιβλιοθήκες: η Βιβλιοθήκη της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο, που διήρκεσε 10 χρόνια και ολοκληρώθηκε το 1989 και η Βιβλιοθήκη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, που ολοκληρώθηκε το 1993. Άλλα έργα του είναι η αποκατάσταση, ανάπλαση, διαμόρφωση και ο εξοπλισμός μνημειακών χώρων όπως: το Δημαρχείο Αθηνών, η Βουλή των Ελλήνων, η Εθνική Βιβλιοθήκη κ.α.
Παράλληλα, από το 1973, ασχολείται με την ιστορία του Ελληνικού βιβλίου, από τον 15ο αιώνα ως τον 19ο, δηλαδή από την Αναγέννηση ως τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και με την αρχιτεκτονική εξέλιξη του θεσμού της βιβλιοθήκης από την Αρχαιότητα έως την Αναγέννηση. Προϊόν της ενασχόλησης αυτής είναι η έκδοση με τίτλο, «Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας» και η έκδοση «Βιβλιοθήκη. Από την Αρχαιότητα έως την Αναγέννηση και Σημαντικές Ουμανιστικές και Μοναστηριακές Βιβλιοθήκες (3.000 π.Χ - 1.600 μ.Χ.)», που κυκλοφόρησαν και αγγλικά. Από το 2000, εκδοτικοί οίκοι της Ευρώπης και της Αμερικής του ανέθεσαν τη συγγραφή της ιστορίας της βιβλιοθήκης στο Δυτικό Πολιτισμό, έκδοση που κυκλοφόρησε σε πέντε τόμους: Ο Ελληνικός Κόσμος, η Ρωμαϊκή Εποχή, το Βυζάντιο, ο Δυτικός Μεσαίωνας και η Αναγέννηση. Το Δεκέμβριο του 2012 κυκλοφόρησαν οι μελέτες του «Η Βιβλιοθήκη του Πλάτωνα και της Ακαδημίας» και "Διαχρονικά τεκμήρια της Πλατωνικής παράδοσης", ενώ τον Δεκέμβριο του 2015 εκδόθηκε το έργο του "Αριστοτέλους Βιβλιοθήκη". Ο Κωνσταντίνος Στάικος αποφάσισε το 2010 να παραχωρήσει τη συλλογή βιβλίων του στο Ίδρυμα Ωνάση, με στόχο να διατηρηθεί ως κτήμα εσαεί του Ελληνικού έθνους. Η συλλογή βιβλίων του μετονομάστηκε σε "Ελληνική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ωνάση". Ο Κωνσταντίνος Στάικος είναι ιδιοκτήτης του εκδοτικού-τυπογραφικού οίκου Άτων.
Εκδόσεις Άτων, Αθήνα 2019
Σελίδες: 365, με έγχρωμες και α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 21 x 28 εκ.