ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ, ΗΠΑ – Τον Νοεμβρίου 2022, στο Μουσείο Penn της Πενσυλβάνια εγκαινιάστηκε η έκθεση Πινακοθήκη Ανατολικής Μεσογείου: Σταυροδρόμια Πολιτισμών (Eastern Mediterranean Gallery: Crossroads of Cultures), αποκαλύπτοντας πώς οι καινοτομίες που έχουν τις ρίζες τους σε αυτήν την ποικιλόμορφη περιοχή εξακολουθούν να επηρεάζουν τον κόσμο σήμερα - από το αλφάβητο έως την προέλευση του Ιουδαϊσμού, του Ισλάμ και του Χριστιανισμού. Για περισσότερα από 4.000 χρόνια, η περιοχή που περιλαμβάνει τώρα το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Συρία, τα Παλαιστινιακά Εδάφη και την Κύπρο υπήρξε ένα πλέγμα όπου ιερείς, έμποροι, στρατοί και μετανάστες δημιούργησαν έναν κοσμοπολίτικο πολιτισμό με παγκόσμια σημασία. Η ανανεωμένη έκθεση αποκαλύπτει την αξιοσημείωτη τεχνολογική καινοτομία της περιοχής, καθώς και τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων της, με σχεδόν 400 αντικείμενα από τη Μέση Εποχή του Χαλκού (2.000 έως 1.200 π.Χ.) έως την Οθωμανική Περίοδο (1299 έως 1922 μ.Χ.). Σε συνεπιμέλεια της Δρ Lauren Ristvet, της Δρ Virginia Herrmann, της Δρ Joanna Smith και του Eric Hubbard, υποψήφιου διδάκτορα στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Penn, η έκθεση στοχεύει να διαλύσει τις δημοφιλείς παρανοήσεις ότι αυτή η περιοχή έχει οριστεί μόνο από συγκρούσεις.
Εκθέτοντας παραδείγματα της πολυεπίπεδης ιστορίας της ανατολικής Μεσογείου, η είσοδος στην έκθεση παρουσιάζει στους επισκέπτες μια αιγυπτιακή στήλη του Ραμσή Β΄ (13ος αιώνας π.Χ.), που βρέθηκε το 1923 κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του μουσείου στη Beth Shean στην Παλαιστίνη. Τα κορινθιακά κιονόκρανα από την ίδια τοποθεσία κατασκευάστηκαν αρχικά για τον ρωμαϊκό ναό του Δία, αλλά αργότερα επαναχρησιμοποιήθηκαν σε μια βυζαντινή εκκλησία που κτίστηκε πάνω στα ερείπια του ναού τον 5ο αιώνα (φωτ. Eric Sucar, University of Pennsylvania).
«Οι άνθρωποι βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της ιστορίας», σημειώνουν η Δρ Lauren Ristvet, επικεφαλής επιμελήτρια της Eastern Mediterranean Gallery, και η επιμελήτρια του Robert H. Dyson στο τμήμα Εγγύς Ανατολής του Μουσείου Penn. «Καθώς οι αυτοκρατορίες ανέβαιναν και έπεφταν με την πάροδο του χρόνου, υπήρχε ιμπεριαλισμός και πολιτική αντίσταση. Αλλά μια λιγότερο ειπωμένη ιστορία είναι ότι αυτό ήταν ένα μέρος ειρηνικής συνύπαρξης και μεγάλης δημιουργικότητας. Κατά την είσοδό τους στη έκθεση των 2.000 τετραγωνικών ποδιών, οι επισκέπτες του μουσείου θα συναντήσουν ένα σχεδόν φυσικό τμήμα ενός πλοίου, βασισμένο σε ένα σκάφος που ναυάγησε στη Μεσόγειο Θάλασσα κοντά στο Uluburun της Τουρκίας κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα π.Χ. - καθώς και δύο άλλα ναυάγια από τον 16ο και τα τέλη του 13ου αιώνα. Οι επισκέπτες μπορούν να ρίξουν μια ματιά στο εσωτερικό του αμπαριού, γεμάτο με ελεφαντόδοντο, γυαλί, δοχεία για αρώματα και έλαια, χρυσό, χαλκό, χαλκό, κυπριακή κεραμική και σφραγίδες της Μεσοποταμίας: αποδεικτικά στοιχεία του διεθνούς εμπορίου και των πολιτιστικών ανταλλαγών. Διαδραστικά, πολυαισθητηριακά στοιχεία, που περιλαμβάνουν την αφή, την όραση και την όσφρηση, θα ζωντανέψουν τη διαδικασία της αρχαιολογικής ανασκαφής, δημιουργώντας συνδέσεις μεταξύ του παρελθόντος της περιοχής και του σύγχρονου κόσμου. Οι επισκέπτες θα αποκτήσουν μια ανανεωμένη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η ζωή τους έχει επηρεαστεί από έννοιες που εισήχθησαν για πρώτη φορά σε αυτήν την ακμάζουσα σφαίρα επιρροής - με την ευκαιρία θα μάθουν περισσότερα για την προέλευση του αλφαβήτου, θα αγγίξουν έξι αντίγραφα αντικειμένων και θα μυρίσουν λιβάνι. Παρέχοντας μια σαφέστερη εικόνα μερικών από τις πιο αξιοσημείωτες ανασκαφές του Penn, μια προβολή μέσα στην Πινακοθήκη της Ανατολικής Μεσογείου θα ζωντανέψει τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαιολόγοι σκάβουν προσεκτικά σε στρώματα για να φθάσουν σε παλαιότερα αντικείμενα θαμμένα κάτω από μεταγενέστερο υλικό. Επιπλέον, θα περιλαμβάνει έγγραφα από ανασκαφές 100 ετών, μαζί με χάρτες από τα αρχεία του Μουσείου. «Αυτή η νέα έκθεση παρουσιάζει τις θεμελιώδεις ανασκαφές του Μουσείου κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα στις τοποθεσίες Beth Shean, Beth Shemesh, Gibeon, Tell es-Saʾidiyah και Κούριον, επιτρέποντάς μας να δούμε τάφους, ναούς, ανάκτορα και οικίες ως αρχαιολογικά κλειδιά για το ξεκλείδωμα των γεωγραφικών, πολιτιστικών και πολιτικών συνδέσεων που καθόρισαν αυτό το σημαντικό σταυροδρόμι του αρχαίου κόσμου», λέει ο διευθυντής του Penn Museum Williams, Δρ Christopher Woods. «Καθώς το έργο μας στην αρχαιολογία παράγει συνεχώς νέες ανακαλύψεις, σκεφτόμαστε με νέους τρόπους για την ιστορία και ανακτούμε τις φωνές των ανθρώπων που την διαμόρφωσαν». Επιδεικνύοντας τις δυνατότητες για ανθρώπινα επιτεύγματα όταν οι άνθρωποι συνεργάζονται πέρα από γεωγραφικές, πολιτικές και θρησκευτικές γραμμές, η Eastern Mediterranean Gallery υπογραμμίζει τις ρίζες των ιερών παραδόσεων και των γραπτών κειμένων που είναι μείζονα για τις κοινότητες σε όλη τη Φιλαδέλφεια και τον κόσμο.
Για τον πλήρη κατάλογο των εκθεμάτων, βλ. Eastern Mediterranean Gallery, PennMuseum.
Άποψη της έκθεσης Eastern Mediterranean Gallery στο Μουσείο Penn της Πενσυλβάνια (Η.Π.Α.).
Άρμα με άλογα, παραιβάτη και ηνίοχος, από το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη στο Κούριον της Κύπρου (550-150 π.Χ.). Ο παραιβάτης στέκεται πίσω από ηνίοχος με το δεξί χέρι τεντωμένο. Και οι δύο έχουν πεπλατυσμένο σώμα και πρόσθετα κοντά, στρογγυλά γένια. Τα άλογα έχουν χαμηλό σώμα και μακρύ, ψηλό λαιμό, τα στόματά τους είναι σχισμένα και έχουν φαρδύ στήθος και παγίδες, τα πόδια τους τεντώνονται μεταξύ τους, επομένως δεν χρειάζονται βάση. Το άρμα έχει τροχούς με μεγάλες πλήμνες· στους ζυγούς τα ηνία φαίνονται με πρόσθετα κομμάτια πηλού (φωτ. Museum of Pennsylvania).
Θραύσμα επιτύμβιας στήλης σε ασβεστόλιθο, από την Παλμύρα (Ρωμαϊκή εποχή). Σε υψηλό ανάγλυφο, νεαρός άνδρας με αρνί σε δίσκο. Στα δεξιά και αριστερά της κεφαλής υπάρχει επιγραφή σε γλώσσα της Παλμύρας. Η χρωστική ουσία διατηρείται σε μέρος των ματιών και ο χιτώνας του έχει σειρά από οπές που πιθανώς περιείχαν λίθους για να επιδείξουν τη διακοσμημένη ενδυμασία του. Η κόμη φέρει τους τυπικούς «πάρθιους» βοστρύχους (φωτ. Museum of Pennsylvania).
Φιλισταϊκή πρόχους, με ερυθρή και μελανή διακόσμηση. Ισραήλ, Beth Shemesh (φωτ. Museum of Pennsylvania).